درست در آستانه روز شکرگزاری در آمریکا، حوادثی قلب پایتخت آمریکا را به لرزه درآورد. دو عضو جوان گارد ملی ویرجینیای غربی -سارا بکستروم، بیست ساله و اندرو ولف، بیست و چهار ساله- هنگام انجام گشت‌زنی‌های امنیتی با دید بالا در نزدیکی ایستگاه مترو فاراگوت وست، تنها دو بلوک دورتر از کاخ سفید، مورد حمله کمین‌ مانند قرار گرفتند. به گزارش ان‌پی‌آر، مظنون، رحمان‌الله لکنوال، بیست و نه ساله از استان خوست افغانستان، با یک خودرو اجاره‌ای پس از سفری بیش از ۴۰ ساعته از بیلینگام واشنگتن به دی‌سی، ناگهان از یک گوشه ظاهر شد، اسلحه‌اش را بالا برد و با شلیک ۱۰ تا ۱۵ گلوله به طور مستقیم به سر قربانیان آن‌ها را مورد هدف قرار داد. بکستروم روز پنجشنبه مُرد در حالی که ولف پس از جراحی در وضعیت بحرانی بستری است. به گزارش نیویورک تایمز، یکی از اعضای گارد ملی بلافاصله واکنش نشان داد و لکنوال را زخمی کرد. او اکنون تحت حفاظت شدید در بیمارستان به سر می‌برد و تحقیقات فدرال بر انگیزه‌های احتمالی او، از جمله مسائل روانی یا ارتباطات خارجی متمرکز است.
فاکس‌نیوز در گزارشی با استناد به اظهارات جان رتکلیف، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا اعلام کرد این فرد مظنون در دوران عضویت در یکی از نیروهای همکار در قندهار، با سازمان سیا همکاری می‌کرد. منابع اطلاعاتی به فاکس‌نیوز گفته‌اند لکنوال پس از خروج فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان در آگوست ۲۰۲۱، تحت برنامه‌ای موسوم به «عملیات استقبال از متحدان» در سپتامبر همان سال وارد خاک ایالات متحده شد. بنا بر این گزارش، وی به دلیل فعالیتش به عنوان عضو یکی از نیروهای همکار در قندهار، پیش از این با نهادهای مختلف در دولت آمریکا؛ از جمله سیا ارتباط داشته است.

جزئیات حمله؛ کمینی مرگبار در روز روشن

حمله حدود ساعت ۲:۱۵ بعدازظهر رخ داد؛ زمانی که بکستروم و ولف، مسلح و در حال گشت‌زنی برای افزایش امنیت عمومی، در خیابانی شلوغ قدم می‌زدند. سی‌ان‌ان هم در گزارشی خبر فاکس را تأیید کرده و افزوده است لکنوال در سال ۲۰۲۴ درخواست پناهندگی داد و جالب آنکه درخواست او در آوریل ۲۰۲۵ (حدود ۶ماه پیش) توسط دولت ترامپ تأیید شد. او سابقه عضویت در واحدهای ضدتروریستی وابسته به سی‌آی‌ای در قندهار را داشت و در بررسی‌های اولیه «تمیز» ظاهر شده بود؛ اما همسایگانش در بیلینگام از زندگی ساده او با همسر و پنج فرزندش در آپارتمانی بدون تختخواب سخن می‌گویند. در نخستین بازرسی‌ها از منزل ضارب، دستگاه‌های الکترونیکی فراوانی از منزل او ضبط شده است. اگرچه تا همین‌جای ماجرا هم خیلی عجیب به نظر می‌رسد؛ اما وقتی جالب‌تر می‌شود که تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است. اف‌بی‌آی قرار است این رویداد را به عنوان «اقدام تروریستی احتمالی» بررسی ‌کند.
گروه‌های اسلام‌گرا محکوم کرده‌اند
در حالی که تحقیقات بر ارتباطات احتمالی لکنوال با شبکه‌های شناخته‌ شده تمرکز دارد، واکنش گروه‌های اسلام‌گرا تاکنون محدود بوده است. به گزارش الجزیره، سفیر طالبان در قطر، سهیل شاهین در بیانیه‌ای به سی‌ان‌ان اعلام کرد طالبان خواستار «تحقیق گسترده» در مورد مظنون است و این اقدام را «غیرقابل توجیه و دور از ارزش‌های اسلامی» می‌داند. با این حال، گروه‌هایی مانند داعش-خراسان(ISIS-K) یا دیگر شاخه‌های افراطی هیچ واکنشی نشان نداده‌اند و سخنگوهای آن‌ها در کانال‌های تلگرامیشان سکوت اختیار کرده‌اند. به گزارش رویترز، این سکوت می‌تواند نشان‌دهنده ارتباط نداشتن مستقیم با این گروه‌ها باشد، هرچند کارشناسان هشدار می‌دهند حملات «گرگ‌های تنها» الهام ‌گرفته از ایدئولوژی‌های افراطی است. گروه‌های مدافع افغانستانی‌ها مانند AfghanEvac نیز حمله را محکوم و تأکید کرده‌اند که این رویداد نباید به «انزوای جامعه افغان» منجر شود؛ چرا که بیش از ۱۹۰ هزار افغانستانی با بررسی‌های امنیتی گسترده اسکان یافته‌اند.

بهانه اقدام‌های ضد مهاجرتی فراهم شد

همزمان به نظر می‌رسد این اتفاق بهانه‌های لازم برای سخت‌گیری‌های بیشتر دولت آمریکا را فراهم کرده است. یورونیوز در گزارشی به نقل از دونالد ترامپ گفته دولت او بنا دارد مهاجرت از تمام «کشورهای جهان سوم» را به‌طور دائمی متوقف کند. دولت دونالد ترامپ که تنها چند ماه از دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش می‌گذرد، با سرعت و قاطعیت به این حادثه پاسخ داد و آن را به فرصتی برای تشدید سیاست‌های مهاجرتی تبدیل کرد. به گزارش ای‌بی‌سی نیوز، ترامپ در یک سخنرانی ویدئویی از مار-آ-لاگو در فلوریدا، حمله را «اقدام شیطانی و تروریستی» خواند و به طور مستقیم برنامه‌های مهاجرتی دولت بایدن را مقصر دانست با این ادعا که «میلیون‌ها مهاجر بدون بررسی وارد شده‌اند و این بزرگ‌ترین تهدید امنیتی ماست». او بلافاصله اعلام کرد مهاجرت از «تمام کشورهای جهان سوم» به طور دائمی متوقف خواهد شد و خواستار «مهاجرت معکوس» برای حذف مهاجرانی شد که «با تمدن غربی سازگار نیستند». به نقل از گاردین، وزارت امنیت داخلی (دی‌اچ‌اس) پردازش تمام درخواست‌های مهاجرتی مرتبط با اتباع افغانستانی را نامحدود متوقف کرد و جوسیف ادلو، مدیر خدمات شهروندی و مهاجرتی آمریکا (USCIS) دستور بازنگری گسترده پرونده‌های پناهندگی تصویب ‌شده در دوران بایدن و کارت‌های سبز صادر شده برای اتباع ۱۹ کشور «پرریسک»؛ از جمله افغانستان، ایران، سومالی، یمن، ونزوئلا و هائیتی را صادر کرد. این اقدام‌ها که با هزینه‌ای افزون بر میلیاردها دلار تخمین زده می‌شود، شامل لغو مزایای فدرال برای غیرشهروندان و اخراج فوری افراد «تهدیدکننده» است. همچنین به گزارش نیویورک‌تایمز، ترامپ دستور اعزام ۵۰۰ نیروی اضافی گارد ملی به واشنگتن را داد تا حضور کلی نیروها به بیش از ۲هزار و ۷۰۰ نفر برسد؛ اقدامی که با چالش‌های قانونی روبه‌رو است. یک قاضی فدرال به تازگی استقرار فعلی را «نامقرون به قانون اساسی» دانسته؛ اما دولت ترامپ درخواست تعلیق این حکم را داده است. ژنین پیررو، دادستان ایالات متحده برای دی‌سی، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با کاش پاتل، مدیر اف‌بی‌آی و شهردار موریل بوزر، قربانیان را «قهرمانان واقعی» نامید و قول داد تحقیقات با تمرکز بر «تروریسم داخلی و بین‌المللی» پیش برود. فرماندار ویرجینیای غربی، پاتریک موریسی نیز حمایت کامل از خانواده‌ها را اعلام کرد و گشت‌زنی‌های پلیس محلی را افزایش داد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق هم در بیانیه‌ای خشونت را محکوم و برای خانواده‌ها دعا کرد!

تشدید تنش‌ها یا ضرورت امنیتی؟

این واکنش‌های قاطع، هرچند با ادعای حفاظت از امنیت ملی، پرسش‌های جدی در مورد تأثیر سیاست‌های سختگیرانه ترامپ بر فضای داخلی آمریکا را برانگیخته است. برنامه‌های ترامپ برای میلیتاریزه کردن مرزها و استفاده از گارد ملی در عملیات مهاجرتی که از آگوست ۲۰۲۵ با استقرار ۲هزار و ۳۷۵ نیرو در واشنگتن آغاز شده و اکنون به شهرهای دیگر گسترش یافته، می‌تواند تنش‌های اجتماعی را تشدید کند و مهاجران را به انزوا و حتی رادیکالیزاسیون سوق دهد. کارشناسان مؤسسه برنان برای عدالت، به نقل از یواس‌ای تودی هشدار می‌دهند که این رویکرد با هزینه‌ای بیش از ۶/۳میلیارد دلار برای استقرار ۲۰ هزار نیرو ممکن است به جای کاهش حملات، با ایجاد حس «تهاجم نظامی» در جوامع مهاجرنشین، به چرخه‌ای از خشونت دامن بزند؛ برای مثال، حضور گسترده گارد ملی در دی‌سی نه تنها امنیت را افزایش می‌دهد؛ بلکه می‌تواند سبب شود مهاجرانی مانند لکنوال که سابقه همکاری با آمریکا را داشته و پناهندگی‌اش توسط ترامپ تأیید شده، احساس تهدید کنند و انگیزه‌های پنهان، مانند خشم از خروج آشفته آمریکا از افغانستان را فعال کند. با این حال به گزارش فاکس‌نیوز، حامیان ترامپ این سیاست‌ها را «ضرورتی برای حفاظت از شهروندان» می‌دانند و معتقدند بدون آن‌ها حملاتی مانند این اجتناب‌ناپذیرتر می‌شود، هرچند آمار نشان می‌دهد نرخ جرایم مرتبط با پناهندگان افغانستانی بسیار پایین (کمتر از ۱/۰ درصد) است.

شکاف بر سر امنیت و حقوق بشر

در داخل آمریکا انتقادهایی تند نسبت به این سیاست‌ها به گوش رسیده و بحث‌ها را داغ‌تر کرده است. به نقل از پست‌های اخیر در شبکه اجتماعی ایکس، فعالان حقوق بشر از اتحاد آزادی‌های مدنی آمریکا (ای‌سی‌ال‌یو) هشدار داده‌اند که «استفاده از ارتش برای اجرای قوانین مهاجرتی، آزادی‌های مدنی را نابود کرده و جوامع را به میدان جنگ تبدیل می‌کند» و این رویکرد را «نخستین گام به سوی دیکتاتوری» خوانده‌اند. کاربرانی مانند جاناتان لمیر، روزنامه‌نگار آتلانتیک، ترامپ را متهم به «سوءاستفاده از تراژدی برای جنجال ضد مهاجرتی» کرده‌اند. همچنین به گزارش جاستی‌سیوریتی، گروه‌هایی مانند شورای مهاجرت آمریکا این اقدام‌ها را «بی‌رحمانه و تبعیض‌آمیز» خوانده و تأکید کرده‌اند تمرکز بر مهاجران افغانستانی که بسیاری از آن‌ها متحدان سابق آمریکا بوده‌اند، می‌تواند به بی‌اعتمادی گسترده منجر شود و امنیت واقعی را تضعیف کند؛ یکی از کاربران ایکس نوشت: «شوتر پناهندگی‌اش را در آوریل ۲۰۲۵ از ترامپ گرفت و حالا او از این برای توجیه اشغال دی‌سی استفاده می‌کند، این دیوانگی است». این صداها هرچند در میان موج همدردی با قربانیان، پراکنده است، نشان‌ می‌دهد شکاف عمیقی در جامعه آمریکا بر سر تعادل میان امنیت و حقوق بشر وجود دارد؛ به ویژه که دادگاه‌های فدرال در حال بررسی قانونی بودن استقرار نیروها هستند.
این حادثه که به باور بعضی یادآور زخم‌های جنگ افغانستان و خروج پرآشوب ۲۰۲۱ به شمار می‌آید، حالا گفتمانی ملی در سراسر آمریکا در مورد مهاجرت، امنیت و هویت آمریکایی راه انداخته است. به گزارش الجزیره، در حالی که تحقیقات اف‌بی‌آی ادامه دارد و انتظار می‌رود ولف زنده بماند، این رویداد می‌تواند مقدمه اخراج گسترده مهاجرانی را که ترامپ دل خوشی از آن‌ها ندارد فراهم کند.

خبرنگار: نیک‌پندار